PSA waarde te hoog

Is uw PSA waarde te hoog? Een verhoogde waarde kán op prostaatkanker wijzen, maar komt ook voor bij een goedaardige prostaatvergroting of een prostaatontsteking. Daarom is bij een verhoogde PSA waarde altijd aanvullend onderzoek nodig. Bij Andros gaat dat met precisiediagnostiek.

Paul Kil is medisch directeur en uroloog bij Andros Clinics

Aanvullend onderzoek is nodig om vast te stellen waardoor het PSA verhoogd is.

Paul Kil is medisch directeur en uroloog bij Andros Clinics
Dr. Paul Kil Andros Clinics

De uroloog

De uroloog laat het PSA meten altijd samengaan met aanvullend onderzoek. Zoals rectaal onderzoek en een echo. Zo worden de grootte, consistentie en vorm en homogeniteit van de prostaat onderzocht. Vaak is daarna verder onderzoek nodig zoals MRI of biopsie.

PSA bij de uroloog

Naast de totale PSA waarde, kan de uroloog ook specifieker kijken naar:

Verhouding vrij PSA

PSA komt op twee verschillende manieren voor in bloed:

  • vrij PSA (niet gebonden)
  • complex PSA (cPSA, PSA gebonden aan een eiwit).

Bij een PSA test via de huisarts wordt de totale hoeveelheid PSA gemeten, dat is vrij PSA plus complex PSA (cPSA) samen.

Vrij PSA bij een PSA waarde tussen 4 en 10 ​​​

Als de totale PSA waarde ligt tussen de 4 µg/l en 10 µg/l wordt vaak een aanvullende PSA-test gedaan om de verhouding vrij PSA op het totale PSA te bekijken.

  • Als deze waarde kleiner is dan 0,25 dan neemt de waarschijnlijkheid voor prostaatkanker toe.
  • Ook is het risico op prostaatkanker verhoogd als in de loop van de tijd de verhouding verandert door minder vrij PSA.

Hoe snel stijgt de PSA waarde?

Hoe sneller de PSA waarde stijgt, hoe groter de kans op prostaatkanker én op een prostaatkanker in bedreigende vorm. De stijging van de PSA over de tijd heet PSA velocity. PSA verdubbelingstijd is het aantal maanden waarbinnen de PSA waarde verdubbeld. Lees meer over stijgend PSA en verdubbelingstijd

PSA waarde te hoog bepalen gaat middels bloedafname uit de ader in de elleboogplooi

Hoe verder met PSA waarde tussen 4 en 10?

Bij een licht verhoogd PSA, tussen 4 en 10 ng/ml (afhankelijk van de leeftijd – zie overzicht), en zonder tastbare prostaatafwijkingen wordt na een paar maanden nogmaals bekeken of het PSA snel stijgt en of er tastbare afwijkingen optreden.

  • 45 tot 55 jaar: waarde onder 1,5
  • 55 tot 65 jaar: waarde onder 2,5
  • 65 tot 75 jaar: waarde onder 3,5 – 4

PSA waarde hoger dan 10 µg/l ​​

Is de PSA waarde te hoog: hoger dan 10 µg/l dan is de kans op prostaatkanker hoger dan 65%. Dit zegt echter niets over de agressiviteit van de prostaatkanker.

De meeste prostaatkankers zijn dusdanig weinig agressief dat opereren of bestralen niet of niet direct nodig is. U blijft dan wel onder strikte controle.

Als een prostaatkanker wél agressief is, wilt u daar op tijd bij zijn. Want een agressieve prostaatkanker is dodelijk als deze te laat wordt behandeld.

Onze precisiediagnostiek bij hoog PSA

Onze precisiediagnostiek in het kort: bij de helft van de mannen kunnen we een biopsie voorkomen, én als biopsie wel nodig is, dan biopteren we nauwkeuriger en veiliger.

Prostaatkanker opsporen gaat niet overal hetzelfde in Nederland

Prostaatkanker opsporen gaat niet overal hetzelfde in Nederland. In ziekenhuizen krijgt u vaak nog een ’traditionele biopsie’ via darm. Bij traditioneel onderzoek wordt meestal een ‘blinde’ biopsie uitgevoerd: met een naald worden via de darm willekeurig 12 stukjes prostaat geprikt voor weefselonderzoek.

Een ‘blinde’ biopsie geeft nog geen volledige zekerheid, met de naald kan naast de tumor geprikt zijn. Ook kan door het prikken via de darm een infectie ontstaan.

Kunnen we biopsie voorkomen? Eerst met MRI kijken

Bij Andros bieden we precisiediagnostiek: met een MRI van de prostaat kunnen verdachte plekken geïdentificeerd worden. En we kunnen goed onderscheid maken tussen potentieel gevaarlijke en ongevaarlijke tumoren. Zo voorkomen we een onnodige biopsie. Lees verder over MRI

MRI Fusie biopsie is gericht prikken via de huid

Is een biopsie nodig, dan doen we een MRI Fusie biopsie waarbij we gericht in het verdachte weefsel prikken. We prikken veilig via de huid van het perineum waardoor risico op infectiegevaar zo klein is dat antibiotica uit voorzorg niet nodig zijn. Lees meer over MRI Fusie biopsie

PSA waarde te hoog na ‘blinde’ biopsie

Wordt na een traditionele ‘blinde’ biopsie geen prostaatkanker gevonden. Maar blijft de PSA waarde te hoog of gaat zelfs verder stijgen? Dan kan worden overwogen om, na het uitvoeren van een prostaat MRI, over te gaan tot een MRI Fusie Biopsie. Deze biopsie geeft meer zekerheid omdat er gericht in verdacht weefsel geprikt wordt. Met minder risico op infectiegevaar want er wordt geprikt via de huid van het perineum. Lees meer over transperineale MRI Fusie biopsie

PSA waarde verlagen

Er is geen wetenschappelijk bewijs dat u zelf uw PSA waarde kan verlagen door uw leefstijl aan te passen. Gezond leven, bewust eten en genoeg beweging is uiteraard altijd aan te raden voor uw algemene gezondheid. De PSA waarde kan echter alleen aanzienlijk dalen door de oorzaak (zoals prostaatkanker, prostaatvergroting of prostaatontsteking) te behandelen.

Waarom met hoog PSA naar Andros?

Onze precisiediagnostiek in het kort: bij de helft van de mannen kunnen we een biopsie voorkomen, én als biopsie wel nodig is, dan biopteren we nauwkeuriger en veiliger.

Wat als het geen prostaatkanker is?

Hoog PSA komt vaker door een prostaatvergroting of een ontstoken prostaat dan door prostaatkanker. Ook deze prostaatklachten zijn onze expertise.

Wat als er wel prostaatkanker wordt vastgesteld?

Vaak is de beste oplossing bij prostaatkanker ‘afwachten en onder controle blijven’. Want als opereren of bestralen ‘niet nodig is’ of ‘nog niet nodig is’ kunt u er mee wachten om onnodige risico’s van ingrepen te vermijden.

Als opereren of bestralen wel nodig is, zorgen we ervoor dat die behandelingen in de beste ziekenhuizen of centra in Nederland kunnen plaatsvinden

Lees verder over met hoge PSA waarde naar Andros

Lees verder over:

Prof. dr. Frans Debruyne Uroloog Oprichter Andros Clinics
Auteur: Prof.dr. Frans Debruyne is uroloog en oprichter van Andros. Eerder werd urologie van Radboudumc onder zijn leiding wereldwijd gerenommeerd.
Laatste update: 25 augustus 2023
logo zkn Keurmerk

Het ZKN-keurmerk garandeert kwaliteit, professionaliteit, veiligheid en hygiëne met onafhankelijke toetsingen.

Zoek, vind en waardeer zorgaanbieders op ZorgkaartNederland.nl
Patientenfederatie Nederland
Gemiddelde waarderingen op ZorgkaartNederland: 9.1

Andros Clinics in 2023 Bekijk waarderingen

Onze artsen schrijven