Betere uitkomsten door centralisatie van operaties bij prostaatkanker?

De centralisatie van prostaatkankeroperaties draagt bij dat verbeterde uitkomsten. Dat blijkt uit een studie uit 2025 op basis van gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie.

Operatie bij prostaatkanker

De operatie bij prostaatkanker operatie heet radicale prostatectomie. Daarbij wordt de hele prostaat verwijderd. In 90% van de operaties gebeurt dat met hulp van een operatierobot. Dat heet een Robot Assisted Laparoscopic Prostatectomy (RALP)

Centralisatie: minder ziekenhuizen mogen opereren

Voor het uitvoeren van deze prostaatkankeroperaties gelden volumenormen.

• In 2014 werd afgesproken dat een ziekenhuis minimaal 20 operaties moest uitvoeren.
• In 2018 werd dit verhoogd naar 50.
• In 2019 naar 100 operaties.

Hierdoor daalde het aantal ziekenhuizen dat mocht opereren flink. In 2022 mochten nog 14 ziekenhuizen opereren.

Verbetering chirurgische uitkomsten

In de studie wordt het effect van de invoering van volumenormen voor radicale prostatectomieën geëvalueerd. Er werd gekeken naar de centralisatie van zorg in de periode 2014–2022 en de chirurgische uitkomsten op de korte termijn.

Het aandeel positieve snijranden, waarbij er tumorcellen in het snijvlak zitten, daalde:

• van 52% naar 46% bij pT3-4 tumoren (die zijn doorgegroeid in weefsel rond de prostaat).
• van 24% naar 18% bij pT2 tumoren (lokale tumoren zonder doorgroei).

Ook het aantal ernstige complicaties binnen 30 dagen daalden van 3,9% naar 3,0%.

De lange termijn effecten zoals continentie en behoud van erecties werden in deze studie niet besproken.

Als bij Andros een robotoperatie nodig blijkt

Bij een Robot Assisted Laparoscopic Prostatectomy (RALP) is het resultaat en de kans op complicaties in grote mate afhankelijk van de ervaring van de opererend uroloog. Andros is altijd al een grote voorstander geweest van centralisatie en concentratie van RALP operaties. We werken voor deze operaties al jaren samen met de 4 grootste en meest ervaren operatienetwerken in Nederland:

• Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam (PKNWNL) met 432 robotoperaties in 2024.
• Maasstad Ziekenhuis Rotterdam (Anser), met 449 robotoperaties in 2024.
• CWZ Nijmegen (Prosper) 379 robotoperaties in 2024.
• St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein, 181 operaties in 2024.

Bekijk behandelingen bij prostaatkanker

Lees over focale therapie, een prostaat-sparende operatie

Bron aantal operaties Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (LBZ) via Dutch Hospital Data (DHD)